Το Άγιον Όρος αποτελεί την πιο πλούσια σε ποιότητα και ποσότητα ελληνική περιοχή με έργα βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. Η αρχαιολογική, ιστορική και καλλιτεχνική σημασία του, παράλληλα με τη θεολογική είναι σπουδαιότατη και τα μνημεία της αρχιτεκτονικής, της ζωγραφικής, της γλυπτικής κ.λ.π. είναι πολιτιστικά τεκμήρια μοναδικά, όχι μόνο για την Ορθοδοξία και την Ελλάδα , αλλά για ολόκληρο τον κόσμο.

Ωστόσο το πιο σημαντικό στο Άγιον Όρος είναι το γεγονός, ότι αυτό εκφράζει κατά τον αρτιότερο τρόπο τον Ορθόδοξο μοναχισμό. Πρόκειται για μία χιλιόχρονη μοναχική πολιτεία που ζεί ως σήμερα. Ένας κόσμος απλός και δύσκολος, που αναπαύει το πνεύμα, γεμίζει την ψυχή και βιώνει την ουσία της Ορθοδοξίας. Ένας κόσμος που ζεί θεοκεντρικά και στη χιλιόχρονη ιστορική διαδρομή του ως κύριο χαρακτηριστικό του είχε και έχει την υψηλή πνευματικότητα. Ολόληρη η ζωή των μοναχών και όλα τους τα έργα είναι προϊόντα αυτής της πνευματικότητας. Κάθε κειμήλιο είναι μία πύλη του ουρανού, μία πύλη στον παράδεισο που τη διαφυλάγουν ως κόρη οφθαλμού και όλα μαζί εκφράζουν τη λειτουργική τους ζωή.

Ο κόσμος αυτός του ονείρου για το δυτικό επισκέπτη και της προσευχής για τον ορθόδοξο προσκυνητή μετά την ιστορική απόφαση της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους να επιτρέψει της εξαγωγή των Κειμηλίων και να στηρίξει με μία μοναδική εκδήλωση τις εκδηλώσεις της Θεσσαλονίκης το 1997, θα παρουσιασθεί για πρώτη φορά στην ιστορία με την Έκθεση των Θησαυρών του Αγίου Όρους.

Για την προσέγγιση του υλικού επιστρατεύθηκε ένας μεγάλος αριθμός ειδικών επιστημόνων και μετά τις εισηγήσεις τους, τις επί τόπου επισκέψεις στο Άγιον Όρος της ομάδας εργασίας και τις απαντήσεις των Ιερών Μονών, συγκροτήθηκε ο κατάλογος των κειμηλίων που θα παρουσιασθεί στην Έκθεση. Γράφτηκαν στη συνέχεια τα γενικά εισαγωγικά άρθρα, τα ειδικά για κάθε κατηγορία έργων, και τα λήμματα, συντηρήθηκαν και συντηρούνται τα κειμήλια και μεταγράφονται από τη μουσειολογική ομάδα σε εκθεσιακό περιβάλλον.

Θα παρουσιασθούν εξακόσια κειμήλια που αντιπροσωπεύουν είκοσι δύο κατηγορίες έργων.